S obzirom da su praznici jako blizu i porodična okupljanja su sve učestalija. To nažalost sa sobom donosi potencijalne probleme kada je zdravlje u pitanju, gdje se često pojavljuje porast oboljelih od norovirusa.
Norovirus, poznat i kao “zimska bolest povraćanja”, postaje ozbiljan problem tokom hladnijih meseci. Stručnjaci upozoravaju da bi ovogodišnja sezona mogla biti najintenzivnija u poslednjim godinama, naročito zbog širenja novog soja virusa.
Od početka novembra, broj obolelih počeo je da raste, što ukazuje na rani početak sezone. U tom periodu gotovo 14% testiranih uzoraka bilo je pozitivno na norovirus, što je značajno više nego prošle godine u isto vreme. Stručnjaci predviđaju da bi broj oboljelih mogao rasti tokom decembra, te da bi ovaj talas mogao nadmašiti prošlogodišnji, koji je bio jedan od najgorih u poslednjih nekoliko godina.
- Norovirus je izuzetno zarazan, a ovogodišnji porast oboljenja stvara brige među zdravstvenim radnicima.
- Ove godine novi soj virusa uzrokuje većinu epidemija, a predviđa se da će broj oboljelih rasti tokom decembra.
Jedan od ključnih faktora za ovaj rani i intenzivni početak sezone je pojava novog soja norovirusa, označenog kao GII.17. Iako je do sada dominantan bio soj GII.4, novi soj ove godine odgovara za čak 75% epidemija, dok je pre dve godine imao samo 10% udela. Veliki broj ljudi nije imao razvijen imunitet prema ovoj novoj varijanti, što omogućava lakše širenje virusa i povećava broj oboljelih.
- GII.17 soj je ove godine odgovoran za većinu epidemija, povećavajući rizik od širenja virusa.
Simptomi infekcije norovirusom obično počinju iznenada, a najčešći simptomi uključuju mučninu, povraćanje, bolove u stomaku, vodu stolicu, povišenu temperaturu i opšti osećaj slabosti. Infekcija obično počinje 12 do 48 sati nakon izlaganja virusu i traje od jednog do tri dana. Međutim, osoba može i dalje izlučivati virus nekoliko nedelja nakon što simptomi prestanu, što otežava kontrolu širenja bolesti.
Norovirus je veoma zarazan i može se preneti na više načina. Osoba može da se zarazi konzumiranjem kontaminirane hrane ili vode, rukovanjem kontaminiranim površinama (poput kvaka, slavina i stolova), kao i udisanjem čestica koje se šire kroz vazduh prilikom povraćanja. Mikroskopske čestice iz fekalija ili povraćanja lako mogu dospeti u usta i izazvati infekciju.
- Norovirus se može preneti konzumiranjem kontaminirane hrane i vode, rukovanjem kontaminiranim površinama ili udisanjem čestica.
Nažalost, trenutno ne postoji specifičan lek za norovirus, pa se lečenje svodi na ublažavanje simptoma. Ključni element oporavka je unos tečnosti kako bi se sprečila dehidratacija, odmor i lagana ishrana. Ako osoba ne može da zadrži tečnost ili ako simptomi traju duže od tri dana, potrebno je potražiti medicinsku pomoć.
Prevencija je ključna u suzbijanju širenja virusa. Ljekari i zdravstveni radnici preporučuju:
- Redovno pranje ruku sapunom i vodom, naročito nakon upotrebe WC-a i pre jela.
- Dezinfekcija površina, posebno u kuhinji i kupatilu, jer tu virus može opstati na predmetima.
- Izbegavanje pripreme hrane ili brige o drugim osobama najmanje 48 sati nakon prestanka simptoma, kako bi se sprečilo širenje infekcije.
Zdravstveni radnici u Bosni i Hercegovini ističu značaj edukacije pacijenata, jer mnogi ljudi nisu svestan ozbiljnosti rizika koji nosi norovirus, a posebno u periodu kada se okupljaju porodice i putuje tokom prazničnih putovanja.
- Edukacija o prevenciji i rizicima je ključ u borbi protiv širenja virusa.
- Preporučuje se temeljno pranje ruku i dezinfekcija površina u kući.
Uzimajući u obzir ove savete, možete značajno smanjiti rizik od oboljevanja i širenja norovirusa tokom ove izazovne sezone.
