Neda Arnerić bila je žena izuzetnog talenta, neponovljive karijere i složenog unutrašnjeg sveta, čija je glumačka priča ostavila dubok trag u filmskoj i pozorišnoj umetnosti bivše Jugoslavije. Njena pojava na filmskoj sceni bila je gotovo sudbinska – već sa 13 godina staje pred kamere, čime započinje glumački put koji će trajati neverovatne 53 godine. U tom periodu, snimila je više od 110 filmskih ostvarenja, a u pozorištu je ostvarila preko 40 zapaženih uloga.
Publika ju je prepoznavala ne samo po besprekornoj lepoti, već i po prepoznatljivom pogledu, osmehu punom šarma i stavu kojim je zračila. Međutim, ono što je najviše izdvajalo Nedu Arnerić od njenih koleginica bila je njena potpuna posvećenost glumi i nepokolebljiva profesionalnost.
Još u ranoj mladosti pokazala je odlučnost da svaki lik koji tumači oblikuje sa puno pažnje i razumevanja. Bilo da je igrala mlade zaljubljene žene, složene karaktere, tragične heroine ili komične figure, Neda je svakom liku pristupala sa jednakim žarom i glumačkom disciplinom.
Iako je u svojoj karijeri imala prilike da tumači uloge koje su uključivale eksplicitne scene, otvoreno je govorila o tome bez srama ili zadrške. U jednoj izjavi priznala je da je ulazila u takve scene bez stvarnog znanja o seksualnosti, što nije bilo neobično s obzirom na njene godine kada je počela da snima. Međutim, veoma brzo je shvatila da gluma, pa i kada se radi o ljubavnim scenama, podrazumeva disciplinovan, profesionalan odnos sa rediteljem, i da svaki kadar mora biti izveden ozbiljno, kao deo umetničkog procesa.
Smatrala je da je njen posao – zanat. I to dobar zanat, kako je volela da kaže. Nikada nije bježala od toga da otvoreno priča o kontroverznim aspektima svoje karijere, jer je verovala u snagu iskrenosti i umetnosti.
Jedan od najpoznatijih momenata u njenoj karijeri bila je uloga u filmu “Haloa – praznik kurvi” iz 1988. godine, delo reditelja Lordana Zafranovića. U ovom filmu, koji je bio snažno obojen erotikom i socijalnim temama, Neda je igrala Majru, ženu iz inostranstva koja započinje ljubavnu aferu sa mladim muškarcem, sinom vlasnice kuće u kojoj boravi tokom letovanja. Film je izazvao brojne reakcije, kako zbog svoje umetničke provokativnosti, tako i zbog izuzetno eksplicitne scene između Nede i glumca Ranka Zidarića, koja je ostala upamćena kao jedna od najintenzivnijih scena u istoriji jugoslovenskog filma.
Za ovu ulogu nagrađena je prestižnom Zlatnom arenom u Puli, čime je još jednom potvrđena njena spremnost da ide do kraja zarad umetničke istine. Iako su te scene izazivale podeljena mišljenja, profesionalizam kojim ih je izvela učinio je da prevlada umetnička vrednost.
Pored “Haloe”, publika je pamti i po brojnim drugim filmovima. Jedan od kultnih je svakako “Ko to tamo peva”, u kojem igra uz Slavka Štimca. U sceni koja se dešava u šumi, likovi koje tumače Neda i Slavko zatečeni su u ljubavnom činu od strane putnika autobusa. Taj trenutak, obojen humorom i spontanošću, postao je jedan od simbola jugoslovenskog filma i urezan je u kolektivno pamćenje publike. Filmski ansambl, u kojem su bili Aleksandar Berček, Pavle Vuisić i drugi veliki glumci, dodatno je doprineo kvalitetu i autentičnosti tog ostvarenja.
U privatnom životu, Neda je bila u dugogodišnjem braku sa doktorom Miloradom Mešterovićem. Njihova ljubav trajala je više od trideset godina, tokom kojih su prošli kroz mnoge faze – od mladalačke zanesenosti, preko zrelosti i zajedničkih izazova, do perioda tuge i bolesti. Neda je često isticala da je Milorad bio njen najveći oslonac u životu, nazivajući ga ne samo mužem, već i prijateljem, bratom, sinom i ljubavnikom – sve u jednoj osobi.
Njegova smrt 2018. godine, posle duge i teške borbe sa karcinomom, bila je za Nedu izuzetno težak udarac. Izgubila je ne samo životnog saputnika, već i svoju emotivnu sidru. Dve godine kasnije, 2020, i ona sama je preminula, ostavljajući za sobom ogromnu umetničku zaostavštinu i prazninu u srcima onih koji su je poznavali i voleli njenu umetnost.
Jedan manje poznat, ali veoma značajan deo njenog emotivnog života, otkriven je tek nakon njene smrti. Naime, Neda je godinama čuvala u sebi uspomenu na jedinu pravu ljubav – Arsena Dedića. Njihovo poznanstvo datira iz vremena kada je Neda imala svega 15 godina, tokom snimanja filma “Višnja na Tašmajdanu”. Arsen je tada ostavio snažan utisak na mladu glumicu, i iako njihova veza nikada nije postala ljubavna u punom smislu, ona je čitav život u sebi nosila emocije koje nikada nije podelila s drugima. To što je o njemu govorila tek u poznim godinama svedoči o dubini i iskrenosti te mladalačke zaljubljenosti.
Njena biografija je svedočanstvo o ženi koja je uvek bila na granici između umetnosti i stvarnosti. Iako su joj mnogi ljudi kroz život prolazili, ostajala je verna sebi, svojim osećanjima i glumi kao načinu izražavanja. Bila je osoba sa čvrstim moralnim principima, ali i hrabrošću da krši društvene norme kada je verovala u umetničku istinu.
Neda Arnerić, uprkos velikom uspehu, nikada nije izgubila kontakt sa realnošću. Ostala je prizemna, saosećajna i neprestano otvorena prema životu i njegovim izazovima. Njene izjave i intervjui uvek su odražavali jednu posebnu dimenziju ličnosti – spoju ranjivosti i snage, koju je retko koja javna ličnost znala tako iskreno da pokaže.
Njen doprinos filmskoj umetnosti ogleda se u sledećem:
-
Više od 110 filmskih uloga, od kojih su mnoge deo antologije jugoslovenskog filma
-
Preko 40 pozorišnih uloga, koje svedoče o njenom talentu za žive nastupe pred publikom
-
Nepokolebljiv profesionalizam, koji su cenili i reditelji i kolege
-
Hrabrost da igra kontroverzne likove, u vremenu kada takvi izbori nisu bili jednostavni
-
Autentičnost u javnim nastupima, gde je bez ulepšavanja govorila o svojim iskustvima
Iako više nije među nama, njeno prisustvo ostaje u brojnim filmovima, sećanjima i inspiraciji koju pruža mladim glumicama koje danas tek ulaze u svet glume. Njena ličnost pokazuje kako žena može biti istovremeno nežna i snažna, lepa i pametna, ranjiva i nepokolebljiva.
Neda Arnerić je, bez sumnje, jedna od najblistavijih zvezda jugoslovenske i srpske kinematografije – umetnica koja je svoj život pretvorila u delo vredno divljenja.
